Hanoinet - Mới được đưa về hơn hai năm trước, nhưng giun quế (trùn đỏ) đã và đang trở thành vật nuôi "cưng" của nhiều hộ gia đình ở thôn Võng La (Võng La, Đông Anh). Theo những người nuôi giun quế nơi đây, đây là nghề "một vốn bốn lời", đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Chúng tôi ghé thăm gia đình ông Trần Văn Hạnh, bí thư thôn Võng La, đồng thời cũng là hội trưởng Hội nuôi giun quế Võng La. Vừa rảo tay "bón" thức ăn vào các chậu nuôi giun, ông vừa nói: "Giun quế là loài khá dễ tính. Nuôi không khó chút nào. Chỉ cần hiểu tập tính, chăm sóc đúng kĩ thuật và "quan tâm" một chút là được. Người có công ắt giun không phụ".
.jpg)
Nghề làm giàu
Ông Hạnh được coi là người có công đầu trong việc đưa giun quế về với Võng La. Năm 2006, được sự tư vấn và giúp đỡ của ông Nguyễn Công Tạn (lúc đó là Phó Thủ tướng Chính phủ) ông Hạnh đã đem 12 kg về nuôi thử. Sau đó đem chia cho hàng xóm, mỗi người một ít. Loài giun quế cứ thế từng bước tiệm cận với đời sống kinh tế của người Võng La. Thấy được hiệu quả của nghề nuôi giun, nhiều người trong thôn đã xin giống về nuôi thử. Cũng trong năm 2006, Hội người nuôi giun quế Võng La được thành lập. Đến nay, hội có 10 thành viên, tất cả đều là những người đi đầu trong nghề nuôi giun quế trong làng. Ông Hạnh cho biết, đầu tư cho một chuồng nuôi giun quế không tốn kém. Chỉ cần đúc một cái chậu có thể tích khoảng 1m3 (giá trị khoảng 70-80 ngàn đồng) và 4-5kg giun giống xuống (giá bán giun giống hiện nay là 200 ngàn đồng/kg) là có thể bắt đầu khởi nghiệp. Muốn ít tốn kém hơn nữa, có thể lấy rổ, rá, xô, chậu lót lại hoặc quây ngay trên nền đất cũng có thể nuôi được. Sau 40-45 ngày, lượng giun trong chậu sẽ tăng gấp đôi, khi đó có thể tách ra để mở rộng quy mô. Thức ăn của giun quế là tất cả các loại phân động vật ăn cỏ như trâu, bò... được hoà vào với nước lã và tưới đều lên bề mặt chuồng nuôi. Ngoài ra, các sản phẩm rau quả thừa cũng có thể làm thức ăn cho giun. "Chu kì một lứa giun từ 40-45 ngày. Khi đó lượng giun trong chuồng đã tăng gấp đôi, người nuôi có thể thu hoạch. Nhà tôi có 30m2 chuồng nuôi, giá bán giun giống trên thị trường là 200ngàn đồng/kg, mỗi năm tôi thu được 60-70 triệu đồng" - ông Hạnh tâm sự.
Hiện ở Võng La, có nhiều người nuôi giun quế với quy mô lớn, đến hàng trăm mét vuông như hộ ông Trần Quốc Sáng, ông Ngô Quang Khoái... và đặc biệt là hộ ông Đỗ Quang Sử. Ông Sử được coi là người đứng đầu Hội người nuôi giun quế ở Võng La, cả về quy mô và sản lượng. Ông cho biết, nhà ông có tổng cộng hơn 100m2 chuồng nuôi, mỗi tháng có thể thu hoạch được 3-4 tạ giun. Trung bình ông thu nhập trên dưới 100 triệu đồng/năm từ con giun quế. "Trong số gần chục hộ tham gia nuôi giun trong làng, hộ nào nuôi ít mỗi năm cũng có thể thu đươc 35-50 triệu. Ở Võng La, nghề nuôi giun quế không còn là nghề thoát nghèo nữa mà phải gọi là nghề làm giàu mới đúng".
Gợi ý về một mô hình chăn nuôi bền vững
Không chỉ nuôi giun cung cấp cho các chủ trang trại chăn nuôi, nhiều hộ dân ở Võng La đã phát triển mô hình chăn nuôi dựa vào loài trùn đỏ rất hiệu quả và bền vững. Tiêu biểu có gia đình anh Đào Hữu Thu. Anh Thu cũng là một trong những người khởi nghiệp giun sớm nhất trong làng. Nhưng rồi anh quyết định đi theo một hướng khác. Năm 2006, trong khi phong trào nuôi giun quế đang dần rộ lên trong làng, anh đột nhiên đi thuê đất làm trang trại chăn nuôi.Toàn bộ số đất thuê được anh dùng làm ao thả cá, bên trên nuôi vịt, chăn bò. Hơn 30 chậu giun quế được dùng làm thức ăn "chiến lược" cho trang trại. Còn đàn bò gần chục con của anh là nguồn cung cấp phân làm thức ăn cho giun. Đó là một mô hình trang trại gần như khép kín dựa trên chính con giun quế. Anh bảo: "Ban đầu tôi cũng nuôi giun để bán. Nhưng sau đó nghĩ mình đã có nguồn thức ăn rồi, tại sao không làm trang trại cho riêng mình. Giá thức ăn chăn nuôi ngày càng đắt đỏ, mình chủ động được nguồn từ loài giun thì lo gì lỗ". Với 1ha ao cá, hơn 300 con vịt đẻ, mỗi năm anh Thu bỏ túi hơn 80 triệu đồng. Ngoài lượng sinh khối giun, toàn bộ nguồn phân giun thải ra cũng được anh Thu dùng làm thức ăn cho vịt và cá. Mỗi lần cho ăn, anh thường pha phân giun (có lẫn một số lượng nhỏ giun sinh khối) vào cám tổng hợp với tỉ lệ 50/50 làm thức ăn cho vật nuôi. Anh cho biết, ngoài tác dụng dùng làm phân bón cho cây, phân giun hoàn toàn có thể dùng làm thức ăn cho vịt, vì ngoài rất nhiều trứng giun, phân giun còn được nhào trộn bởi một lượng lớn chất nhờn do giun tiết ra trong quá trình sinh sản nên giàu chất đạm. "Nhờ pha trộn giun và phân giun, tôi đỡ được 40-50% tiền mua cám. Thức ăn từ giun giàu chất đạm, vịt ăn vào béo tốt, đẻ đều, trứng to. Nếu đưa giun quế vào làm một phần trong mô hình chăn nuôi trang trại, tôi tin chắc là sẽ rất hiệu quả" - anh Thu nói.
Giun quế vẫn chưa có nhiều người biết đến
Đó là khẳng định của phần lớn những người nuôi giun quế ở Võng La. Ông Hạnh, với tư cách là người phổ biến mô hình và công nghệ nuôi giun đến nhiều địa phương trong cả nước cho hay, đã có không ít người đến nhà ông mua giun giống về nuôi, được ông chỉ dẫn đầy đủ những kĩ thuật chăm sóc nhưng cuối cùng vẫn không thành công. "Bà con ta vẫn "coi thường" giun quế quá. Nhiều người cứ nghĩ rằng giun quế cũng giống giun đất, bỏ mặc cũng vẫn sống nên nhiều khi chủ quan, không chăm sóc đầy đủ, đúng kĩ thuật. Thành ra giun chậm lớn, đẻ ít, năng suất thấp. Lâu dần họ sinh ra chán nản và từ bỏ". Ông Sử cũng khẳng định, rất nhiều người còn xa lạ và chưa hiểu hết giá trị của loài trùn đỏ này: "Có người nghe trên đài, báo, ti vi tìm đến nhà tôi mua nhưng khi hỏi thì họ vẫn bảo chưa biết "nó là loài gì". Thậm chí rất nhiều người ở thôn bên cạnh chúng tôi, khi nghe nói đến giun quế cũng ngơ ngác như mới nghe lần đầu" - ông Sử nói. Ông Sử cũng cho biết, phần lớn những khách hàng đến mua giun nhà ông đều là khách quen, nhưng số lượng mua vẫn còn rất hạn chế: "Giá bán giun giống trên thị trường là 200 ngàn/kg, nhưng nếu ai mua nhiều, chúng tôi đều giảm giá, có khi chỉ còn một nửa. Nhiều người đến mua ít quá, chúng tôi thường cho không lấy tiền. Người nuôi giun chúng tôi đều rất muốn nhân rộng mô hình này đến nhiều người".
